Ấm Samovar-Biểu tượng độc đáo của nền văn hoá Nga

Đi vào cuộc sống, vào phong tục và cả trong thơ ca, ấm Samovar thực sự không còn là một vật dụng quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của người Nga mà đó còn là một thành quả nghệ thuật của cả dân tộc Nga. Khó có thể nói chính xác chiếc ấm Samovar đầu tiên ra đời khi nào, nhưng có lẽ là vào khoảng cuối thế kỷ 13. Rất nhiều thành phố của Nga sản xuất loại ấm Samovar này, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là thành phố Tula - một trung tâm bề dầy truyền thống về chế tác đồ kim khí.

Đây là loại ấm bằng kim loại có thể giữ nhiệt cho nước để pha trà. Người ta có thể đốt than hoặc củi theo một đường ống thẳng đứng giữa ấm Samovar và nhiệt độ của nó sẽ làm sôi nước dùng pha trà. Trên đỉnh ấm là một bình nhỏ để trà. Trong bình này, người ta sẽ pha trà đặc, sau đó, những tinh chất trà này sẽ được hòa tan vào nước nóng bốc lên từ ấm Samovar.

Những chiếc ấm Samovar có sớm nhất giống như những ấm trà của Anh. Những chiếc Samovar này có một đặc trưng rất nổi bật: chúng bao gồm một ống ở bên trong và một hộp gió, nhưng lại có vòi và có tay cầm thay cho quai ấm. Mãi đến thế kỷ 18, ấm Samovar mới trông giống như bình trà và ấm trà cổ.

Chiếc ấm Samovar của Nga rất khác nhau từ cấu trúc bên trong, cách trang trí bên ngoài cho đến mục đích sử dụng. Loại ấm này cũng được làm từ những chất liệu khác nhau: đồng, sắt, bạc và được đặt trên đế cũng bằng đồng hoặc sắt. Hoa văn trang trí bên ngoài thể hiện những trào lưu phong cách nghệ thuật khác nhau đồng thời thể hiện những xu hướng chung trong thị hiếu nghệ thuật của các thời kỳ khác nhau.

ấm Samovar thực sự là biểu tượng cho sự nồng ấm trong gia đình và lòng hiếu khách của người Nga đồng thời cũng là biểu tượng của sự thịnh vượng. Dần dần, Samovar trở thành chiếc ấm trà được sử dụng phổ biến ở mỗi gia đình Nga và người phụ nữ trong gia đình thường là người rót trà tiếp khách. Nhiều gia đình có 2 loại ấm Samovar, một loại trơn không trang trí cầu kỳ được dùng hàng ngày; loại kia thường được dùng trong các lễ hội hoặc các buổi tiệc.

Những chiếc ấm Samovar đầu tiên được du nhập vào Nga vàđã trở nên rất hữu dụng đối với người dân nước này. Với tính cách điển hình của mình, người dân Nga bắt đầu trang trí và phát triển thành một tác tác phẩm nghệ thuật. Chiếc ấm Samovar đầu tiên được làm ở Tula. Sau đó, Tula trở nên nổi tiếng với tư cách là trung tâm sản xuất ấm Samovar (cùng các đồ sản xuất về đạn dược cũng như đồ kim loại khác). Đến năm 1900, có khoảng 40 nhà máy sản xuất ấm Samovar ở Tula với sức sản xuất hàng nǎm lên tới 630.000 chiếc. Chỉ riêng nhà máy Batashev, một trong những nhà máy nổi tiếng nhất, đã sản xuất 110.000 ấm Samovar mỗi năm.

Ấm Samovar có những hình dáng và kích thước khác nhau phụ thuộc vào mục đích sử dụng. Hầu hết là những loại ấm nhỏ cao khoảng 45 cm, thường được sử dụng ở trong gia đình hoặc các công ty.

Những loại ấm lớn hơn có thể có độ cao và đường kính từ 60 cm tới 1m. Nhiều ấm Samovar thường có những quai cầm và chân có thể tháo lắp được để có thể dễ dàng di chuyển. Những loại khác có thể có những cấu tạo riêng dùng để nấu nướng được. Các công nhân của các nhà máy sản xuất ấm Samovar của Nga đã cho ra những sản phẩm đẹp với những chi tiết, đường nét trên ấm rất sắc sảo bằng bạc, đồng và sắt.

Giờ đây, uống chè với ấm Samovar đã trở nên "công nghiệp hóa". Samovar không còn được đun bằng than nữa mà được đun bằng điện. Chiếc ấm Samovar được sản xuất hàng loạt bằng máy móc và kiểu dáng cũng không còn mang dáng vẻ độc đáo. Ngày nay, những chiếc ấm Samovar chính là đồ lưu niệm, quà tặng mà mỗi du khách đến nước Nga đều tìm mua.