Thế giới kỳ lạ của những chiếc quạt cổ

Thế giới kỳ lạ của những chiếc quạt cổ

Chuyện sở hữu một chiếc quạt Marelli cổ với nhiều người Hà Nội chẳng phải chuyện khó. Đã có một thời quạt Marelli của Ý, Éon của Pháp hay quạt Emi của Hà Lan là vật dụng không thể thiếu trong nhiều gia đình cách đây vài chục năm. Cũng có rất nhiều người có cùng đam mê với Marelli, loại quạt vốn được mệnh danh là vua của thế giới quạt cổ, giống như là dòng xe hiệu Rolls Royce trong thế giới xế hộp vậy.

Quạt Marelli cổ không chỉ chinh phục dân chơi bởi tính thẩm mỹ mà còn bởi độ bền và sự hữu dụng của nó. Người ta vừa có thể ngắm những chiếc quạt tuyệt mỹ này, vừa có thể sử dụng nó trong cuộc sống hàng ngày. Quạt Marelli cũng như rất nhiều giống quạt cổ khác có đặc điểm là chạy cực êm. Đặc biệt khi bật quạt trần, người ngồi ở dưới gần như không có cảm giác đang có quạt chạy phía trên đầu.


Chiếc quạt hiệu Wahson đã gần 70 tuổi ở Nous Sommes HN.


Chẳng hiểu sao ở Hà Nội bây giờ, Marelli và những giống quạt cổ khác xuất hiện ngày càng nhiều. Thật dễ dàng bắt gặp chúng trong quán cafe xe cổ trên phố Hàng Bún hay trong cả những cửa hàng decor hiện đại như Nous Sommes. Không chỉ có những người đã lớn tuổi hoài cổ luôn muốn ôn lại những chuyện xưa cũ thích dùng quạt Marelli mà cả những người trẻ cũng bị thứ quạt cổ này chinh phục.


Quạt bàn hiệu Marelli rất phổ biến trong các gia đình ở HN. Tuy nhiên sở hữu một bộ quạt cùng loại nhiều kích cỡ khác nhau như thế này không phải dễ tìm.
Anh bạn tôi mới ngoài 30 tuổi, hôm trước gọi điện tới khoe mới sắm được chiếc quạt bàn Marelli nhiều hơn cả tuổi của mình. Dạo gần đây anh tự nhiên chết mê chết mệt vì cái lồng quạt uốn lượn mềm mại và những chiếc cánh bằng đồng bóng loáng. Có lẽ hình ảnh những chiếc quạt Marelli cổ sử dụng trong khách sạn trăm năm tuổi nơi anh làm việc ở HN đã ám ảnh anh, khiến anh đâm ra mê cái tạo dáng tuyệt đẹp của Marelli tự lúc nào.

Tú năm nay mới 24 tuổi nhưng đặc biệt có cảm tình với quạt cổ. Cô và chồng sắp cưới vừa mở một cửa hàng bán bánh ngọt kiểu Pháp tại Hà Nội. Cửa hàng được trang trí cực kỳ hiện đại, trẻ trung và phong cách, nhưng ngay từ đầu, hai bạn trẻ này đã nghĩ ngay đến việc phải tìm mua một chiếc quạt trần cho hợp với không gian mang đậm phong cách châu Âu của quán.

Mọi lựa chọn đều thất bại cho đến khi Tú nhìn thấy một chiếc quạt cổ sản xuất năm 1940 hiệu Wahson từng sản xuất tại Anh trước khi chuyển nhượng cho một công ty của Trung Quốc. Thật lạ là chiếc quạt cổ này lại rất ăn nhập với không gian của quán.



Quạt cổ, đặc biệt là Marelli tỏ ra vô cùng phù hợp với những công trình kiến trúc cổ, đặc biệt là những biệt thự cổ kiểu Pháp tại Hà Nội. Nó không đơn giản là thiết bị làm mát, thông gió cho căn nhà mà còn là vật trang trí vô cùng giá trị cho những căn nhà cổ, như một hình ảnh gợi nhớ lại quá khứ. Tuy thế, cũng có rất nhiều căn nhà có kiến trúc hiện đại cũng sử dụng quạt cổ và thật không ngờ, chúng cũng vô cùng ăn nhập với những đồ đạc mới trong nhà.

Anh Đại là một ví dụ. Nhà anh nằm sâu trong một ngõ nhỏ ngoắt ngoéo ở Hà Nội và tràn ngập quạt Marelli, từ quạt bàn đến quạt trần. Căn nhà rất hiện đại nhưng không dùng đến điều hòa để dành chỗ cho hơn chục chiếc quạt Marelli cổ. Anh bảo, mình không hiểu nhiều về quạt cổ, chỉ thích là chơi, mê Marelli vì chúng quá đẹp và chạy rất êm.

Chiếc quạt trần 4 cánh hiệu Marelli này nằm trong bst hơn chục chiếc quạt của anh Đại.


55 tuổi, 25 năm "kết hôn" với quạt cổ

Nhưng có những người không chỉ thích mà mê, thậm chí còn bị ám ảnh bởi những chiếc quạt cổ. Anh Phương là một trong số đó. Bắt đầu chơi quạt cổ từ năm 30 tuổi, đến giờ anh đã có thâm niên 25 năm sưu tập và hồi sinh cho những chiếc quạt. Bố của anh từng sống trong một biệt thự cổ ở HN. Suốt cả tuổi thơ, hình ảnh chiếc quạt trần 4 cánh gỗ hiệu Marelli và chiếc lồng quạt bàn điệu đà luôn ám ảnh anh.

Sau này chẳng hiểu sao chiếc quạt bàn Marelli lưu lạc đi đâu mất. Đó cũng là nguyên do anh mải miết sưu tầm những chiếc quạt cổ như muốn tìm lại những kỷ niệm xưa cũ. Cũng chẳng biết tự lúc nào, anh thích ngồi im nhìn những cánh quạt trần cổ quay thật chậm để chiêm nghiệm về cuộc đời. Nhiều khi anh đến một quán quen nào đó chẳng phải để uống một ngụm cafe mà chỉ để ngắm nhìn những chiếc quạt cổ như gặp lại người bạn cũ lâu ngày.


Quạt Marelli đặc biệt thích hợp với những ngôi nhà mang kiến trúc Pháp trước đây tại HN.



Căn nhà của anh trên phố Thụy Khuê la liệt những quạt là quạt, bầu quạt trần treo đầy trần nhà dưới tầng 1, trên gác la liệt những quạt bàn cổ, hết chỗ xếp thì xếp xó tạm. Cứ gặp chiếc nào hay là anh mua tích vào đấy, đến giờ anh cũng chẳng biết chính xác mình có bao nhiêu chiếc quạt, trừ những chiếc thật đặc biệt. Đặc biệt nhất có lẽ là chiếc Hunter của Mỹ sản xuất năm 1930 anh chọn treo ở vị trí đẹp nhất trong nhà.


Chiếc quạt trần hiệu Hunter sản xuất năm 1930 cùng loại với chiếc quạt xuất hiện trong bộ phim Casablanca hiện thuộc sở hữu của anh Phương.

Đây cũng chính là mẫu quạt xuất hiện trong nhiều cảnh quay ở quán Rick’s Cafe Américain trong bộ phim kinh điển Casablanca từng giành 3 giải Oscar năm 1944 trong đó có giải Phim hay nhất. Loại quạt 4 cánh gỗ này được thiết kế cực kỳ tinh xảo, cánh có thể điều chỉnh được góc quay, sải cánh rộng và chạy vô cùng êm. Chiếc quạt này khi về tay anh chẳng khác gì một cục sắt, anh Phương đã phải mất rất nhiều thời gian để hồi sinh cho nó đẹp được như bây giờ.

Anh Phương cũng sở hữu 2 chiếc quạt hiệu Wahson được cho là cực hiếm ở Hà Nội. Đây đều là những chiếc quạt được sản xuất năm 1940 mà trong suốt 25 năm dạo chơi với những chiếc quạt, anh chỉ gặp được 2 chiếc hoàn chỉnh trong đời. Wahson từng xuất hiện rất phổ biến trong những ga điện ngầm ở châu Âu và anh đã từng nhìn ngắm những chiếc quạt này không chớp mắt ở những ga tàu trong thời gian công tác tại châu Âu.


Cảm giác khi nhìn thấy một chiếc quạt cổ có hình dáng lạ mắt luôn làm anh sững sờ. Nhưng cảm giác chia sẻ niềm đam mê với quạt cổ cùng những người bạn chung sở thích thì có lẽ những người bình thường chẳng bao giờ có được. Anh bảo, những người mê quạt gặp nhau là vui như tết, nhất là mỗi khi mới kiếm được chiếc quạt lạ, chỉ riêng chuyện khoe quạt với nhau đã hết ngày.

Vợ anh những năm đầu tỏ ra khó chịu với sở thích đặc biệt của chồng, gì mà suốt ngày sửa sửa chữa chữa, ngắm nghía mê mẩn những chiếc quạt mà quên cả vợ con. Dần dà, chị biết chẳng thể thay đổi được gì nên cứ để cho anh nuông chiều những chiếc quạt.

Không nhận được sự ủng hộ tuyệt đối từ vợ nhưng anh Phương lại có một niềm an ủi khác, đó chính là người em ruột của mình. Anh Mạnh cũng rất yêu những chiếc quạt cổ như người anh trai của mình, hàng ngày vẫn làm nhiệm vụ hồi sinh cho những chiếc quạt.


Ngoài nhiệm vụ làm mát, đảo gió, quạt trần cổ còn là vật trang trí.



Bài viết khác